Tips en adviezen voor de kraamtijd
Aandachtspunten
Uraten
In het begin kan de urine donker gekleurd (geconcentreerd) zijn, eventueel met uraten. Uraten zijn afvalstoffen uit de nieren en kun je herkennen aan een oranje tot rood gekleurde neerslag in de luier. Als je baby voldoende vocht binnenkrijgt, zal de urine helder van kleur worden en verdwijnen de uraten vanzelf.
Ontlastingspatroon
Na enkele dagen wordt de ontlasting bruin/geel (overgangs-ontlasting), soms groen en daarna geel. Afhankelijk van het soort voeding dag je baby krijgt.
Ontlasting bij borstvoeding: de eerste tijd kan de ontlasting dun of zelfs waterig zijn. Dat is normaal. Baby’s die borstvoeding krijgen, kunnen na vier of vijf dagen bij iedere voeding ontlasting produceren.
Ontlasting bij kunstvoeding: baby’s die kunstvoeding krijgen, produceren gemiddeld eenmaal per dag ontlasting. Deze is ook gelig, maar steviger van structuur.
Darmkrampjes
De eerste drie maanden moeten de maag en darmen nog wennen aan het verwerken van voeding in plaats van vruchtwater. Dat kan zorgen voor darmkrampjes. Ook van te snel of gulzig drinken, kan je baby darmkrampjes krijgen. De baby trekt dan vaak zijn beentjes op. Bij darmkrampjes maakt een baby een 'eairh' geluid, dat dringend of persend klinkt. Met behulp van Dunstan Babytaal en je kraamzus heb je het herkennen van de verschillende huiltjes snel onder de knie.
Een paar tips om darmkrampjes te verlichten:
- leg een warme doek op de buik van je baby
- leg je baby op je buik en wrijf zacht over het ruggetje
- doe je baby in een warm badje of tummy tub
- leg je baby op zijn buik op je arm, eventueel in combinatie met het wrijven over het ruggetje
Aanraking
Je pasgeboren baby is het liefst zo dicht mogelijk bij jou! Je kunt overwegen om een cursus babymassage te volgen, of je kindje te dragen in een draagdoek. Op die manier zorg je voor een groot gevoel van geborgenheid en leer je je kindje nóg beter kennen. Babymassage werkt ook verzachtend bij darmkrampjes.
Naveltje verzorgen
Houd het naveltje schoon en droog tijdens de kraamtijd. Je kraamverzorgende controleert het navelstompje dagelijks (zoals geadviseerd wordt in het protocol ‘Controles kraamvrouw en baby’) en legt uit hoe je het zo goed mogelijk kunt verzorgen. Het navelstompje wordt zwart en valt er na één of twee weken vanzelf af. Bloedt het navelstompje? Raadpleeg dan je verloskundige of huisarts. Voor extra verzorging kan je op advies van de verloskundige ook Wecesin navelstrooipoeder van Weleda gebruiken.
Nageltjes verzorgen
Babynageltjes zijn heel zacht, het zijn een soort vliesjes. Heeft je pasgeboren baby lange nageltjes? Doe dan sokjes of krabwantjes over de handen, zodat je baby zichzelf niet kan verwonden. Knip de nageltjes de eerste zes weken niet af. Voorzichtig vijlen kan wel, als het echt nodig is. Vijlen doe je dan van boven naar beneden en één kant op.
Verzorging van de oogjes
Je pasgeboren baby heeft nog maar hele kleine traanbuisjes. Die raken snel verstopt of ontstoken. Je baby krijgt dan vieze oogjes: er zit steeds wat geelgroenig slijm in de binnenste ooghoek dat kan opdrogen tot een korstje. Na een paar uur slapen kunnen de wimpertjes wat aan elkaar plakken. Wat kun je daaraan doen?
- maak het vieze oogje voorzichtig schoon met wat gekookt en afgekoeld water op een verbandgaasje
- herhaal dit een paar keer per dag
- let erop dat je het oogje van buiten naar binnen schoonveegt en steeds een schoon stukje gaas gebruikt. Anders verspreid je de bacteriën over het gehele oogje.
In sommige gevallen kan het een tijdje duren voordat de ontsteking of verstopping weg gaat. De meesten kinderen zijn er na negen maanden tot een jaar van af.
Oortjes verzorgen
Baby’s kunnen soms overmatig oorsmeer hebben. Je baby heeft er geen last van. Als je het wilt verwijderen, kun je dat doen met een watje, gedrenkt in afgekoeld gekookt water. Net als bij het schoonmaken van de oogjes. Maak alleen de oorschelp schoon en niet in het oor. Gebruik géén wattenstaafje!
Neusje verzorgen
Als het neusje van je baby verstopt is, maak je het schoon met een opgerold watje, gedrenkt in afgekoeld gekookt water.
Geel zien
De huid van pasgeborenen kan enkele dagen na de geboorte een beetje geel worden. Dit komt doordat een bepaalde stof, die bilirubine wordt genoemd, in het bloed en in de huid van de baby terechtkomt. De meeste pasgeborenen krijgen tijdelijk een geel verkleurde huid, ongeacht hun huidskleur. Bij baby’s met een donkere huidskleur is dit overigens moeilijker te zien.
Soms is te zien dat het oogwit gelig wordt. Leg je kindje vaker aan als je borstvoeding geeft; de eerste borstvoeding heeft een laxerende werking. Daglicht helpt ook om het bilirubinegehalte naar beneden te brengen. Neem je kindje daadwerkelijk mee naar buiten (want de ramen in onze moderne huizen zijn zo goed dat daglicht achter het raam niet werkt).
Jullie kraamzus zal je uitleg geven en waar nodig de manieren van verzorging voordoen, zodat jullie dit op een later tijdstip zelf kunnen toepassen.
Koortslip
Het herpesvirus dat een koortslip veroorzaakt, kan gevaarlijk zijn voor pasgeborenen. Baby’s jonger dan vier maanden zijn het meest kwetsbaar. Kus je kindje niet als je een koortslip hebt. Het advies is om een mondmaskertje op te doen bij de verzorging van je kindje. Pas goede handhygiëne toe en was je handen extra vaak om besmetting van je baby te voorkomen. Borstvoeding kun je gewoon geven als je een koortslip hebt: via de moedermelk krijgt je pasgeborene antistoffen. Kraambezoek met een koortslip kun je op een later moment verwelkomen als de koortslip genezen is.